-
1 дело идет о ...
сүз... турында бара -
2 касаться
несов.1) орыну, кагылу, тию, бәрелү2) перен. кагылу, кагылып үтү, искә алып китүкасаться (какого-либо) вопроса — берәр мәсьәләгә кагылып үтү
3) перен. бару4) перен. катнашы булу, карау, кагылу• -
3 настоящий
-ая; -ее1) хәзергев настоящее время — хәзерге вакытта, хәзерге көндә, хәзер
2) в знач. сущ. (настоящее с) бүгенге көн3) був настоящей статье речь идет о... — бу мәкаләдә сүз... турында бара
4) чын, чын мәгънәдә...•- настоящим образом
- по-настоящему -
4 речь
ж1) сөйләү, сөйләм2) сөйләм, тел3) разг. сөйләшү, гәп, әңгәмә, сүз4) речь, речь сөйләү; нотык -
5 на ущербе
1) ( в упадке) бетеп бара; сүнеп бара2) (о луне, месяце) кими башлаган ( ай турында) -
6 и
I союз1) соед. һәм; белән; вә2) против. ( однако) һәм, ләкин, әмма; шулай давсадники скрылись, и никто этого не заметил — атлылар күздән югалдылар, ләкин моны беркем дә күрмәде
3) присоед. да, та4) перечисл. һәм, вә; да, таи я, и он, и все мы ехали вместе — мин дә, ул да, һәм без барыбыз да бергә бардык
5) усил. да, та; хәттаII частица усил.и работал же он так, что забывал обо всём — эшли дә иде инде ул, хәтта бөтен дөньясын оныта иде
1) да, тарусский солдат и храбр, и вынослив — рус солдаты кыю да, чыдам да
2) нәкъ... даIII межд.и сам не рад — үзе дә риза түгел; үзенә дә ошамый
һи, и, әй,... ләи, полно! — әй, җитәр лә!
-
7 ползти
несов.1) ( о пресмыкающихся) шуышу, шуышып бару (килү); ( о человеке) үрмәләү, үрмәләп бару (килү)2) перен. акрын бару (килү)3) ( о растениях) үрмәләп үсү (мәс. чормавык турында)4) перен. таралуползут слухи, один другого нелепее — берсеннән-берсе мәгънәсезрәк хәбәрләр тарала
5) ( о тесте) ташу, ташып чыгу6) разг. ( о ткани) сыпылу, таралу -
8 что
I мест.1) вопр. нәрсә, ни2) вопр.; в знач. сказ. ( в каком положении) нихәл, ничек, ни хәлдә3) вопр.; в знач. нареч. ( почему) ник, нигә, нәрсәгәя не поеду. - Что так? — мин бармыйм. - Ник алай?
4) вопр. ( сколько) күпме, ни хак, ни5) ( при выражении сомнения) ни6) неопр.; разг. ( что-нибудь) берәр нәрсә булса, нәрсә дә булса7) ( всё без исключения) бөтен, ниләртут есть всё, что угодно — анда ниләр кирәк - бөтенесе бар
8) относ. ( который) кайсы ки;...гандом, что стоит на углу — почмакта торган йорт
•- а что?- ни к чему
- ни за что
- ни за что, ни про что
- ни с чем
- при чём?
- с чего?
- что до меня
- что касается меня
- что и говорить
- что ли
- что ты!
- что было сил
- что есть духу II союз1) изъясн. дип,...ки;...га,...ганын,...ган, икәнен;...гадосадно, что ты опоздал — синең соңга калуың үкенечле
такой тяжёлый, что не поднять — шул кадәр авыр ки, күтәрерлек тә түгел
я надеюсь, что вы не откажете — сез баш тартмассыз дип ышанам
он счастлив, что видит тебя — сине күрүгә ул шат
2) (с частицей "ни" и без неё) һәр... саен, саенчто ни день, растёт движение за мир — тынычлык өчен көрәш көн саен көчәя бара
что ни взмах, то готова копна — җилпенгән саен чүмәлә әзер
3) разд....мы, әллә...мы; ни,...ничто ты пойдешь, что я - все равно — син барасыңмы, минме - барыбер
См. также в других словарях:
ерткычларча — рәв. 1. Явызларча, үтә рәхимсез, аяусыз рәвештә 2. күч. Юкка чыгаруга, кырып бетерүгә алып бара торган зарарлы нәтиҗәсе турында уйламыйча, тиз файдага исәп тотып е. хуҗалык итү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
метрика — I. Үлчәм системалары җыелмасы. II. МЕТРИКА – 1. Туу турында метрика кенәгәсеннән алынган күчермә 2. МЕТРИКА ДӘФТӘРЕ – Туу, үлү, өйләнешү актларын теркәп бара торган төп кенәгә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хак — I. с. 1. Чынбарлыкка туры килә торган, чын, дөрес. и. Дөреслек, дөрес, гадел эш; кирәкле эш хак сөйгәнне халык сөймәс 2. Чын, нәкъ үзе 3. Изге, гадел, туры хак юлга өндәү. II. ХАК – Хокук, вәкаләт хакым бар. Өлеш, нин. б. уртак әйбердән файдалана … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хуш — I. с. Ис турында: тәмле, яхшы, күңелгә уңай тәэсир итә торган 2. Яхшы, күтәренке, шат хуш тавышларга мавыгып бара торгач. рәв. Яхшы, ачык йөз белән кияүне хуш кабул итә күр 3. ( Ху у ш формасында да йөри) Сөйләүченең сүзен тыңлауны белдереп: Я,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге